Mleko zsiadłe to dawniej powszechny dodatek do obiadu w czasie letnich dni. Serwowały go babcie m.in. do młodych ziemniaczków i kapusty albo placków ziemniaczanych. Również dzisiaj określa się je mianem mleka do zadań specjalnych – świetnie orzeźwia i jest cennym źródłem wapnia, nie tylko w diecie Dukana. Jakie ma wartości?
Zsiadłe mleko można nastawić samodzielnie, ale z odpowiedniego, czyli świeżego, niepasteryzowanego, wiejskiego mleka, albo kupić gotowe przetwory w sklepie. To babcine jest gęste, kremowe, można je kroić, ale jest też trudniej spotykane. Można je serwować do obiadu, zwykle do młodych ziemniaków z koperkiem albo domowych klusek, ale też pić zamiast kefiru czy maślanki, a nawet dodawać do ciast zamiast śmietany – jest lżejsze i dodaje wypiekom wilgotności i puszystości.
Ma też wiele zalet zdrowotnych – m.in. wzmacnia naszą naturalną odporność, co ma duże znaczenie między innymi obecnie, w czasie pandemii COVID-19. Jak powstaje zsiadłe mleko i jak działa na nasz organizm?
Z jakiego mleka powstaje zsiadłe?
Zsiadłe mleko wyrabia się tradycyjnie z niepasteryzowanego mleka krowiego, do którego nie każdy ma jednak dostęp. Jeśli mamy jedynie mleko pasteryzowane, jest na to rada. Dawniej powstawało niemal bez ingerencji człowieka. Świeże mleko, prosto od krowy, wystarczyło wlać do kamiennego garnka i pozostawić w temperaturze pokojowej lub w cieplejszym miejscu, na kilka dni, by zaszedł proces fermentacji.
Z czasem stawało się kwaśne i zamieniało się w serwatkę. Im bardziej tłuste było mleko, tym grubszy robił się na wierzchu kożuch ze śmietany. Szczepy bakterii w świeżym i niepasteryzowanym mleku, zaczynały się rozmnażać i przetwarzać laktozę w kwas mlekowy. Można było je przechowywać w lodówce przez kilka dni.
Zsiadłe mleko z mleka pasteryzowanego?
W razie trudności z zakupem mleka prosto od krowy, można kupić gotowy produkt w sklepie. Alternatywą jest samodzielne przygotowanie go na bazie mleka pasteryzowanego, ale inną metodą niż tradycyjna. Należy podgrzać mleko pasteryzowane do 28 stopni C, a potem dodać kwaśnej śmietany w proporcji: 1 łyżki śmietany na 1 litr mleka. Odstaw całość w ciepłe miejsce, a po 2 dniach mleko będzie gotowe do jedzenia.
Wartości odżywcze zsiadłego mleka
Zsiadłe mleko jest cennym źródłem kwasu mlekowego i licznych witamin – zawiera między innymi witaminę A, B1, B2, B3, B9, B12, D oraz K. Poza tym dostarcza do organizmu wapnia, potasu i fosforu oraz białka pochodzenia zwierzęcego. Dba m.in. o ochronę mikroflory bakteryjnej jelit i chroni przed wrzodami żołądka, wspomaga prawidłowy rozwój komórek organizmu, zapobiega dolegliwościom gastrycznym – zaparciom i biegunkom, wspomaga tolerancję laktozy, łagodzi objawy różnych alergii, wzmacnia układ odpornościowy i hamuje rozwój grzybów i drożdżaków.
fot. Couleur / Pixabay
